Türk grafitticilerinin ekol ismi Tunç Dindaş’ın Türkiye’nin dört bir yanındaki duvarlardan derlediği grafitti fotoğrafları kitap oldu. Kitapta, yerli ve yabancı grafitticilerin 500’eyakın çalışması var.

Grafittinin babası olarak nitelendirilen, ‘Turbo’ lakaplı Tunç Dindaş’ın STREET SOUL "Graffiti from Turkey" adlı kitabı, Marmara Çizgi tarafından yayınlandı. Türkiye'nin ilk grafitti kitabı olma özelliği taşıyan 'Turkish Grafitti Volume 1' serisinin ikincisi olan kitap, ilk kez 6 Kasım’da Tüyap Kitap Fuarı'nda satışa çıkmıştı. Türkiye'de Türk ve yabancı writer'lar (grafitti yapan, yazıcı) ve street art’lar (sokak sanatçısı) tarafından yapılan grafittilerin dışında, Türklerin yurtdışında yaptığı çalışmalardan da örnekler içeren kitapta, 450'yi aşkın fotoğraf bulunuyor. Kitabın bir özelliği de aralarında Above, Bates, Bros, Rusl, Poker, Fumst ve Bandit 77’nin de bulunduğu çok sayıda ünlü sanatçının daha önce basılmamış çalışmalarının yer alması. Dindaş'la sokak sanatını konuştuk.

Bu aynı adla yayınlanan ‘Turkish Grafitti Volume 1’ serisinin ikinci kitabı. İlk kitapla benzer ve farklı yanları neler?

İlk kitabı kendi imkanlarımla 500 tane çıkardım, satışını arkadaşlarımla elden yaptım. İlk kitap tamamen Türkiye'de Türk grafitticiler tarafından yapılmış 250’den fazla işi içeriyordu. Bu kitap ise Türkiye'de yabancı graffiticilerin ve yurt dışında yaşayan Türk grafitticilerin özel çalışmalarını içeriyor.

Bu kitapları Türkiye'de yapılan sokak eserlerinin belgesel dökümantasyonu olması için hazırladığınız söylüyorsunuz.

Evet. İlkini hiç söylemeyeyim ama bu kitap basıldığında içindeki grafittilerin neredeyse yüzde 70-80'i silinmiş ya da karalanmıştı. O yüzden kitaplar Türk grafitti tarihinde önemli bir belge niteliğinde.

Grafittileri derleme sürecinden bahseder misiniz? Tüm ülkeyi gezip fotoğrafları tek tek siz mi çektiniz?

Her zaman yanımda fotoğraf makinem vardır. Gördüklerimi muhakkak çekerim. Araba ile giderken bile grafitti görürsem durup fotoğraflarım. Dergide çalışırken grafitticiler bana işlerini yollardı. İlk kitabı yaparken elimdeki arşivden derleme yaptım. İkinci kitapta ise hiphop ve grafitti sitelerinde duyuru yaptım. Fotoğrafladıklarımdan ve bana gönderilenlerden seçim yapıp kitabı hazırladım.

Grafittilere daha çok hangi kentlerde rastlanıyor? Kentin yapısına göre grafittiler de farklılık gösteriyor mu? Örneğin Kars ile İzmir’dekiler arasında ortaklık ya da farklılıktan söz edilebilir mi?

Yurt dışında ülkeleri bırakın şehirlerin kendi stilleri var. Ama Türkiye’de henüz öyle bir ayrım yok. Türkiye'deki grafitticiler yurtdışındaki çalışmaları takip ediyorlar.

Kitapta sadece Türkiye’den örnekler yok. Yurt dışındaki Türk grafitticilerin eserleri de var. Bunlara nasıl ulaştınız?

Bazılarını kendim çektim, bazılarını arkadaşlarımın arşivinden aldım. Yurt dışındaki Türk grafitticilerin çalışmalarını ise kendim istedim.

“Kitapta ünlü sanatçıların hiç basılmamış ürünleri de var” diyorsunuz. Onların haberi var mı bundan?

Özellikle yabancı grafitticilerin çalışmalarının neredeyse yüzde 90'ı hiçbir yerde yayınlanmadı. İşlerini halka açık yerlerde yaptıkları için izin almaya gerek yok aslında. Ulaşabildiklerim teklifimi hemen kabul ettiler, hatta çok sevindiklerini söylediler. Çünkü Türkiye grafitti tarihinde yavaş yavaş yerini alan en yeni ülkelerden. Onlarda bizim grafitti tarihimizde yer almak istiyorlar.

Sizi ‘grafittinin babası’ olarak niteleyen ciddi bir hayran kitleniz var. Onlar nasıl buldu kitabı?

Çok iyi tepkiler alıyorum. Çünkü yaptıkları işleri ölümsüz hale getirdim.

Röportaj: Milliyet / Gökçe Uygun



Hiphoplife